Mudanya Mudanya - Yaşam ve Kent Kültürü










96 
Afife JALE
        Portreler


  Yayın Tarihi: 8.9.2009    

Afife JALE

1902-1941 İstanbul doğumlu ilk Türk kadın tiyatro sanatçısıdır.
Dr. Sait Paşa'nın torunudur. Tiyatro sevgisiyle 1918'de, Türk ve Müslüman kadınlarının sahneye çıkmaları yasak olan bir dönemde Darülbedayi'ye (Şehir Tiyatroları) alınmak üzere açılan sınava girdi.
Kadıköy'deki Apollon Tiyatrosu'nda sahnelenen, "Yamalar" adlı oyunda, "Emel" karakterini canlandıran, ermeni kökenli Eliza Binemeciyan yurt dışına gitti. Onun yerine Afife Jale sahneye çıktı. Bu olayla sahneye çıkan ilk Türk ve Müslüman kadın oldu.

Daha sonra "Tatlı Sır" ve "Odalık" oyunlarında polis baskını ile karşılaşır. İçişleri Bakanlığı'nın gönderdiği bir genelgeyle müslüman kadınların sahneye çıkmaları yasaklandı. Ancak bu işin bir de geçmişi vardı. 10 Kasım 1918'de, Behire, Memduha, Beyza, Refika ve Afife stajyer kadrosuna alınmışlar, ötekiler işi bırakmışlardı. İkisi de sahneye çıkarılmamışlardı. Refika suflör olarak çalışıyordu. Tüm baskılara karşın bundan sonra Burhanettin Topluluğunda Seniye, Yeni Sahne’de Şaziye (Moral), Münire (Neyyire Neyir), Bedia (Muvahhit) Milli Sahne'de Huriye ve Hikmet, Ruhat gibi Müslüman Türk kadınları Afife'yi izlediler" diye anlatır.

Babası onun tiyatrocu olmasına karşıydı ve Afife'nin oyuncu olmasını hafiflik olarak görmekteydi. Afife evden ayrı yaşamak zorunda kaldı. Bu arada Darülbedayi'deki ücretli görevine de son verildi. Güvencesiz ve parasız kaldı. Yaşadığı sıkıntılar nedeniyle şiddetli baş ağrıları çekmeye başladı. Doktoru morfinle tedavi yoluna giderek büyük bir yanlışlık yaptı ve Jale morfin bağımlısı haline geldi. Yaşamının son yıllarını Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nde geçirdi ve 39 yaşındayken burada öldü.

1929'da evlendiği eşi Selahattin Pınar , Afife Jale için "Huysuz ve tatlı kadın" adli şarkıyı bestelenmiştir.

Günümüzde Yapı Kredi Sigorta tarafından düzenlenen ve gelenekselleşmiş hale gelen Afife Tiyatro Ödülleri her yıl sanatçının anısına düzenlenmektedir.




Fotoğraflar


[Fotoğrafı büyültmek için üzerine tıklayın.







[ Yazdırılabilir Sayfa ]   /    2868   


YORUMLAR

Bu yazı için henüz yorum yazılmamıştır.


MudanyaMudanya.com yazıları
Portreler

  .:: Yazılar


       

* Yazıların sorumluluğu yazarına aittir.
* Yasal Uyarı


© Mart 2009, MudanyaMudanya.com